Co to jest celiakia? W jaki sposób może się objawiać i co jest przyczyną niedoborów pokarmowych w tym schorzeniu? Jakich produktów należy bezwzględnie unikać?
CZYM JEST CELIAKIA?
Celiakia nazywana jest także, jako glutenozależna enteropatia jelita cienkiego, choroba trzewna lub glutenowa. To choroba autoimmunologiczna, z autoagresji. Najważniejsze, co ją cechuje jest to, że nawet bardzo niewielkie ilości glutenu mogą powodować niepożądane objawy. Nie należy jej mylić z alergią czy nietolerancją na gluten. W chorobie trzewnej obserwujemy zanik kosmków jelita cienkiego, co przyczynia się do upośledzonego wchłaniania składników odżywczych, czego konsekwencją są niedobory pokarmowe.
Ścisła dieta bezglutenowa jest kluczowa w tej chorobie. Zakazane jest spożywanie zbóż, które zawierają gluten. Są to: pszenica, jęczmień, żyto oraz zwykły owies. Dlaczego zwykły owies? W Polsce owies jest mocno zanieczyszczony glutenem. Od 2010 roku można już kupić owies bezglutenowy, certyfikowany, który jest bezpieczny dla większości osób cierpiących na celiakię.
TYPY I OBJAWY CHOROBY
Możemy wyróżnić trzy typy celiakii:
- Pełnoobjawowa – najczęściej występuje u osób starszych, dzieci i kobiet w ciąży. Ze względu na charakterystyczne objawy często zostaje postawiona błędna diagnoza.
Objawy to:
- bóle i wzdęcia brzucha
- spadek masy ciała
- biegunki tłuszczowe
- u dzieci – zaburzenia rozwoju
- wynikające z niedoborów np. anemia - Skąpoobjawowa – najczęstsza postać choroby. Zmiany chorobowe występują jedynie w błonie śluzowej jelita cienkiego. Zazwyczaj nie pojawiają się objawy charakterystyczne dla pełnoobjawowej.
Objawy to:
- ↑ poziom cholesterolu
- zapalenia jamy ustnej
- problemy ze szkliwem
- choroba Dühringa (problem skórny)
- bóle głowy, kości, stawów
- problemy z płodnością - Ukryta – występuje, kiedy we krwi osób z prawidłowym obrazem jelita stwierdzamy obecność charakterystycznych przeciwciał. Najprawdopodobniej, w przyszłości rozwinie się choroba wraz z zanikiem kosmków jelitowych. Objawy są takie jak w typie pełnoobjawowej celiakii z tym, że występują o różnym nasileniu.
CO MOŻNA JEŚĆ?
Osoby cierpiące na celiakię mogą spożywać produkty przetworzone takie, które nie przekraczają zawartości glutenu powyżej 20 mg/kg produktu. Oznaczone są napisem ‘Produkt bezglutenowy’, posiadają licencjonowany znak Przekreślonego Kłosa lub inny znak wymyślony przez producenta, sugerujący, że jest to produkt bez glutenu.
W pierwszej kolejności jednak, najlepiej wybierać produkty naturalnie bezglutenowe tj.: jaja, ryby, nieprzetworzone mięso, mleko, kefir, maślanka, jogurt naturalny, ryż, kukurydza, gryka, amarantus, masło, oleje, warzywa i owoce, orzechy, rośliny strączkowe, naturalne zioła, cukier, dżemy, kawa, herbata, soki owocowe, napary ziołowe, czyste alkohole i wiele innych.
W drugiej kolejności najbezpieczniej jest sięgać po produkty ze znakiem Przekreślonego Kłosa, ponieważ takie produkty mają licencję na to, że są w stu procentach bezglutenowe. Często jednak problemem może okazać się zły skład. Dlatego należy uważnie czytać etykiety oraz zwracać uwagę również na te produkty, które mogą zawierać gluten, chociaż się go w nim nie spodziewamy.
PRODUKTY ZAKAZANE W CELIAKII
Jak już wiadomo, zboża tj. pszenica, jęczmień, żyto oraz zwykły owies są bezwzględnie ZAKAZANE.
Jakie produkty/potrawy zawierają gluten?
- potrawy panierowane
- niektóre wędliny
- produkty mleczne z ziarnami zbóż
- mąki, kasze, makarony z niedozwolonych zbóż
- każde pieczywo bez oznaczenia ‘Bez glutenu’
- potrawy mączne z dodatkiem niedozwolonych mąk
- pieczywo i wyroby cukiernicze
- zupy zaprawiane mąką
- niektóre mieszanki przypraw
- zwykłe opłatki komunijne
- kawa zbożowa, kakao owsiane
- piwo
WAŻNE
Pamiętaj, że jeżeli podejrzewasz u siebie celiakię, nie przechodź na dietę bezglutenową przed zgłoszeniem się do lekarza i postawieniem diagnozy! Wyniki badań najprawdopodobniej zostaną zafałszowane.
Inne artykuły na naszym blogu
